ناترازی بانک آینده؛ چالش جدی برای بانک مرکزی و اقتصاد کشور
ناترازی بانک آینده که از سال ۱۳۹۷ به‌تدریج تشدید شد، حالا به یکی از جدی‌ترین چالش‌های بانک مرکزی تبدیل شده است. با افزایش ابعاد این بحران، گزینه انحلال بانک آینده بیش از هر زمان دیگری بر سر زبان‌ها افتاده و حتی پای سران قوا و دیوان محاسبات را نیز به این پرونده باز کرده است.
به گزارش روابط عمومی قرارگاه ملی مبارزه با مفاسد اقتصادی، ناترازی بانک آینده از سال ۱۳۹۷ به یکی از جدی‌ترین چالش‌های نظام بانکی کشور تبدیل شد. اکنون، پس از گذشت چند سال، این موضوع نه‌تنها حل نشده، بلکه به مرحله‌ای رسیده که گزینه انحلال این بانک مطرح شده و به سطح سران قوا ارجاع داده شده است.
ورود دیوان محاسبات به ماجرای ناترازی بانک آینده
دیوان محاسبات کشور به‌تازگی اعلام کرده که پرونده «ترک فعل بانک مرکزی» در قبال عملکرد یک بانک خصوصی ناتراز را در دستور بررسی قرار داده است. به‌طور مشخص، منظور از این بانک خصوصی، بانک آینده است. طبق گزارش رسمی این نهاد، بانک آینده حدود ۴۲۶ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارد و نسبت کفایت سرمایه‌اش منفی ۳۶۰ است. این بانک همچنین از ضوابط مربوط به تسهیلات کلان، اشخاص مرتبط و سرمایه‌گذاری‌ها تخطی کرده است.
ناترازی بانک آینده از کجا آغاز شد؟
گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که ناترازی بانک آینده از سال ۱۳۹۷ شدت گرفت. در همین راستا، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش شماره ۱۹۲۹۰ که مهرماه دو سال پیش منتشر شد، خواستار برخورد فوری انتظامی و قضایی با این بانک شد تا از ادامه روند بی‌انضباطی آن جلوگیری شود.
قانون جدید بانک مرکزی و بلاتکلیفی بانک آینده
قانون جدید بانک مرکزی که در آبان دو سال قبل تصویب شد، به هیئت عالی این بانک اختیارات گسترده‌ای داد؛ از جمله امکان تعیین هیئت سرپرستی برای مؤسسات متخلف. با این حال، بانک مرکزی با وجود این ابزار قانونی، هنوز اقدام مؤثری برای مهار ناترازی بانک آینده انجام نداده است. در نتیجه، بحران ناترازی تشدید شده و به مرحله تصمیم‌گیری در سطح سران قوا رسیده است.
تضاد دیدگاه‌ها درباره آینده بانک آینده
در هفته‌های اخیر، دو دیدگاه متفاوت درباره سرنوشت این بانک مطرح شده‌اند:
-
مخالفان انحلال بانک آینده معتقدند تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌تواند مشکل را حل کند. طهماسب مظاهری، رئیس کل اسبق بانک مرکزی، از این روش دفاع کرده است. اما کارشناسان می‌گویند که زیان انباشته تنها یکی از مشکلات این بانک است. شکاف بزرگ بین هزینه و درآمد و همچنین خلق دارایی از محل اضافه برداشت از بانک مرکزی، نشان می‌دهد تجدید ارزیابی، راهکار منطقی نیست.
-
مدافعان انحلال بانک آینده شامل ۱۶ اقتصاددان سرشناس هستند. آن‌ها در نامه‌ای به سران قوا، بر غیرقابل احیا بودن بانک آینده تأکید کرده‌اند. طبق تحلیل‌های این گروه، بدهی این بانک به بانک مرکزی از ۲۶.۶ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۷ به ۳۱۳ هزار میلیارد تومان در آذر ۱۴۰۳ رسیده است. همچنین، ۹۱ درصد تسهیلات بانک به اشخاص مرتبط اعطا شده و ۹۵ درصد آن‌ها معوق است.
عواقب ادامه فعالیت بانک آینده
کارشناسان هشدار داده‌اند که در صورت ادامه وضعیت فعلی، شاهد رشد بیشتر زیان انباشته و استقراض از بانک مرکزی خواهیم بود. به‌گفته دیوان محاسبات، عدم برخورد مؤثر بانک مرکزی منجر به اضافه‌برداشت ۲۲۸ هزار میلیارد تومانی شده که ثبات اقتصادی را تهدید می‌کند.
جمع‌بندی
با توجه به گستردگی ناترازی بانک آینده و نقش آن در افزایش پایه پولی و تورم، تداوم فعالیت این بانک بدون اصلاح اساسی، ریسک بزرگی برای اقتصاد کشور خواهد بود. اکنون زمان تصمیم‌گیری قاطع بانک مرکزی فرارسیده است. سکوت و تعلل بیشتر، تبعاتی فراتر از ترک فعل برای این نهاد به همراه خواهد داشت.
