سرمایه‌گذاری برای تولید؛ نقشه راه عبور از چالش‌های اقتصادی
تحقق شعار سال ۱۴۰۴ با اصلاحات ساختاری، مقابله با فساد و ایجاد شفافیت برای حمایت واقعی از تولید و سرمایه‌گذاری
ضرورت سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۴
رهبر معظم انقلاب، شعار سال ۱۴۰۴ را «سرمایه‌گذاری برای تولید» برگزیدند؛ شعاری که نه فقط یک اولویت اقتصادی، بلکه ضرورتی راهبردی برای عبور کشور از چالش‌های مزمن ساختاری است. این شعار در امتداد سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مطرح شده و مسئولیت سنگینی بر دوش دولت، مجلس، قوه قضائیه و جامعه نخبگان می‌گذارد. تحقق این هدف تنها با ارائه تسهیلات یا اصلاحات سطحی ممکن نیست؛ بلکه نیازمند اصلاحات عمیق، پیوسته و جسورانه در ساختار اقتصاد و حکمرانی کشور است.
فساد؛ مانع اصلی امنیت سرمایه‌گذاری
در محیط آلوده به فساد، امنیت سرمایه‌گذاری بی‌معنا می‌شود. فساد اداری، رانت‌خواری، تبعیض در تخصیص منابع و انحصارات پنهان، اصلی‌ترین موانعی هستند که سرمایه‌گذاران سالم را از میدان خارج کرده و سرمایه را به سمت فعالیت‌های غیرمولد سوق می‌دهند. بنابراین، مبارزه ساختاری با فساد، بنیان سرمایه‌گذاری پایدار و تولید مولد است، نه اقدامی فرعی.
شفافیت؛ زیربنای برنامه‌ریزی اقتصادی
شفافیت تنها ابزار مقابله با فساد نیست؛ بلکه زیرساخت اصلی سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی اقتصادی نیز محسوب می‌شود. نبود شفافیت در داده‌های مالیاتی، تسهیلات بانکی، املاک دولتی و مجوزهای بازرگانی، امکان نظارت مؤثر و برنامه‌ریزی دقیق را از بین میبرد. توسعه و تکمیل سامانه‌هایی همچون سامانه ذی‌نفع واحد، سامانه مودیان مالیاتی و سامانه جامع تجارت باید به عنوان اصلاحات بنیادین در اولویت قرار گیرد.
پاک‌سازی ساختار مجوزدهی؛ گامی اساسی برای حمایت از تولید
یکی از چالش‌های مهم در مسیر سرمایه‌گذاری، وجود مجوزهای فسادزا است؛ به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند قاچاق کالا و ارز. مجوزهای متعدد، پیچیده و متناقض، بستر سوءاستفاده و فساد را فراهم کرده‌اند. بدون پاک‌سازی این ساختار و اجرای کامل قوانین مبارزه با قاچاق، حمایت واقعی از تولید داخلی ممکن نخواهد شد.
اصلاح نظام بانکی؛ از مانع به محرک سرمایه‌گذاری
بانک‌ها باید تسهیل‌گر سرمایه‌گذاری باشند، اما متأسفانه در بسیاری موارد خود به بخشی از مشکل تبدیل شده‌اند. چالش‌هایی همچون بنگاه‌داری گسترده، نبود شفافیت در تسهیلات کلان و ضعف نظارت، نظام بانکی را ناکارآمد کرده است. پایان دادن به بنگاه‌داری، شفاف‌سازی تسهیلات و اجرای سامانه‌های اعتبارسنجی، اقدامات ضروری برای تبدیل بانک‌ها به موتور محرک تولید هستند.
مناطق آزاد؛ فرصت یا تهدید برای تولید؟
مناطق آزاد تجاری به جای تسهیل سرمایه‌گذاری، در بسیاری موارد به محل فرار مالیاتی، دور زدن قانون و واردات بی‌رویه تبدیل شده‌اند. اصلاح قانون مناطق آزاد، حذف معافیت‌های بی‌ضابطه و ارتقاء شفافیت مالی، اقدامات ضروری برای بازگرداندن این مناطق به نقش اصلی خود یعنی حمایت از تولید است.
نقش نهادهای مدنی در تحقق اصلاحات اقتصادی
بدون مشارکت نهادهای مدنی، اصلاحات اقتصادی پایدار ممکن نیست. اندیشکده‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد و حلقه‌های میانی، با رصد عملکرد نهادهای دولتی و ترویج گفتمان اصلاحات ساختاری، می‌توانند فضای عمومی را به نفع سرمایه‌گذاری سالم تغییر دهند.
سرمایه‌گذاری برای تولید، نیازمند عزم ملی
«سرمایه‌گذاری برای تولید» یک پروژه ملی است که بدون مهار فساد ساختاری، نهادینه‌سازی شفافیت، حذف مجوزهای فسادزا و اصلاح نقش بانک‌ها و مناطق آزاد، به هدفی دست‌نیافتنی تبدیل خواهد شد. در این مسیر، مشارکت فعال دولت، بخش خصوصی، نهادهای نظارتی و جامعه نخبگانی ضروری است. قرارگاه ملی مبارزه با مفاسد اقتصادی نیز خود را متعهد می‌داند که با همه توان در این مسیر نقش‌آفرینی کند.
نویسنده: علیرضا رحیمی
