هم زمان با افزایش قیمت ها، سرمایهگذاران نگران بازگشت تورم
به گزارش روابط عمومی قرارگاه ملی مبارزه با مفاسد اقتصادی ؛ پس از رسیدن به تورم ۱۱ درصدی در سال ۲۰۲۲، تورم در کشورهای ثروتمند به طور پیوسته کاهشیافته بود. اما اکنون با کاهش نرخ بهره توسط بانکهای مرکزی، تورم کلی در کشورهای ثروتمند در حال افزایش است.
این رقم از ۲.۱ درصد در سپتامبر به ۲.۵ درصد در دسامبر افزایش یافت. در ۱۹ فوریه، بریتانیا تورم ژانویه را اعلام کرد: ۳.۶ درصد، که نسبت به کمترین میزان اخیر آن یعنی ۱.۷ درصد افزایشیافته بود. تورم لهستان در ژانویه ۵.۳ درصد بود، که از ۴.۷ درصد در ماه قبل بیشتر شده است. تورم آلمان به ۲.۳ درصد کاهش یافت، اما همچنان بالاتر از ۱.۶ درصدی بود که در تابستان گذشته ثبت شده بود. قیمتهای مصرفی آمریکا نیز ۳ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت، که از کمترین میزان اخیر آن یعنی ۲.۴ درصد بیشتر است.
جان کوچرین از دانشگاه استنفورد اخیراً نوشته است: «تورم مانند سوسک است. وقتی فقط تعداد کمی باقیماندهاند، زمان مناسبی برای توقف اقدامات نیست.» آیا کشورهای ثروتمند در حال تکرار اشتباهات دهه ۱۹۷۰ هستند؟ در آن زمان، سیاستگذاران بیشتر سوسکها را از بین بردند، اما تعدادی از مقاومترین آنها باقی ماندند که بعداً بهسرعت تکثیر شدند.
در آمریکا، تورم در سال ۱۹۷۴ به ۱۲ درصد رسید، در سال ۱۹۷۶ به ۵ درصد کاهش یافت و سپس در سال ۱۹۸۰ به ۱۵ درصد افزایش پیدا کرد. بانکهای مرکزی نتوانستند سیاستها را بهاندازه کافی سریع تنظیم کنند تا از گسترش شوک قیمت نفت در سال ۱۹۷۹ به کل اقتصاد جلوگیری کنند.
سرمایهگذاران مطمئن نیستند که آیا بازگشت تورم رخ خواهد داد یا خیر. قیمتگذاریهای بازار نشان میدهد که فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) در آینده سیاست پولی انبساطیتری را اجرا خواهد کرد و جایی که فدرال رزرو پیشروی کند، سایر بانکهای مرکزی نیز از آن پیروی میکنند.
در هفتههای اخیر، بازده اوراققرضه دولتی کاهشیافته است، که ممکن است نشاندهنده کاهش نگرانیها درباره تورم باشد. از سوی دیگر، یک سری تحلیل از شعبه کلیولند فدرال رزرو نشان میدهد که انتظارات بازار برای تورم در سال آینده از حدود ۲.۲ درصد در سپتامبر به ۲.۷ درصد امروز افزایشیافته است.
برخی از کارشناسان معتقدند که افزایش اخیر تورم یک سراب است. اقتصاددانان بانک مورگان استنلی معتقدند که آتشسوزیهای اخیر در کالیفرنیا ممکن است به طور موقت قیمت کالاها در آمریکا را افزایش داده باشد. در ژانویه، تعدادی از کشورها، از جمله بلژیک و نروژ، افزایشهای بزرگی در قیمت مواد غذایی مشاهده کردند، که ممکن است به نگرانیها درباره جنگ تجاری مرتبط باشد.
این سردرگمیها نشاندهنده اختلافنظر فکری است. بانکهای مرکزی معمولاً هنگام تنظیم سیاستهای پولی این نوسانات موقت را نادیده میگیرند.
علاوه بر این، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد جهان ثروتمند واقعاً با فشارهای تورمی بیشتری مواجه است. با رقابت شدید شرکتها برای جذب نیروی کار، دستمزدهای اسمی در بزرگترین اقتصادها سالانه بیش از ۴ درصد افزایشیافته است. اما متأسفانه، رشد بهرهوری ضعیف است.
اگر کارفرمایان نتوانند هزینههای بالاتر دستمزد را بر تولید بیشتر پخش کنند، مجبورند آن را به شکل قیمتهای بالاتر به مصرفکنندگان منتقل کنند. هنگامی که مردم افزایش سریع قیمتها را تجربه کردهاند، نگران تکرار آن هستند.
اگر کارگران احساس کنند که تورم در حال افزایش است، ممکن است بهسرعت درخواست افزایش دستمزد کنند. قیمت خدمات از مشاوره مالی تا فیزیوتراپی نیز در بزرگترین اقتصادها سالانه ۴ درصد افزایشیافته است، که حدود دوبرابر نرخ قبل از همهگیری کووید-۱۹ است. در ۱۸ کشور ثروتمند که دادههای قابلاعتماد برای ژانویه گزارش کردهاند، تورم خدمات در ۱۴ مورد از آنها از کمترین میزان اخیر خود فاصله گرفته است. در پرتغال، این نرخ یک درصد افزایشیافته است و در استونی، ۳.۷ درصد.
دونالد ترامپ قصد دارد میلیونها کارگر بدون مدارک قانونی را اخراج کرده و موانع تعرفهای را افزایش دهد، که این اقدامات قیمتها را بالا میبرد. رهبران دیگر کشورها سیاستهای کمشدتتری را دنبال میکنند، اما همچنان ممکن است تورم را تشدید کنند. حدود ۴۰ درصد از دولتهای کشورهای ثروتمند امسال باتوجهبه تغییر در کسری بودجه تعدیلشده برای چرخه اقتصادی، به اقتصاد خود محرک مالی تزریق میکنند.
آخرین بودجه بریتانیا هزینههای زیرساختی را افزایش داد، درحالیکه ایتالیا اخیراً بودجهای شامل کاهش مالیاتها را تصویب کرد. بسیاری از دولتها نیز با اعمال تعرفههای خود بر کالاهای آمریکایی، به اقدامات آقای ترامپ پاسخ میدهند، که این امر قیمت واردات را افزایش میدهد.
نشانههای نگران کننده
یکی از این نشانهها، علاقه به موضوع تورم است که بر اساس جستوجوهای گوگل اندازهگیری شده و دوبرابر بیشتر از دوره قبل از سال ۲۰۲۱ است. دلایل دیگر نگرانی از نظرسنجیهای مصرفکنندگان نشأت میگیرد. حتی باوجوداینکه تورم از اوج اخیر خود فاصله زیادی گرفته، مردم همچنان انتظار افزایش قابلتوجه قیمتها را در ماههای آینده دارند.
در دسامبر، تورم اتحادیه اروپا زیر ۳ درصد بود. بااینحال، شهروندان اتحادیه اروپا انتظار دارند که قیمتها در ۱۲ ماه آینده ۱۰ درصد افزایش یابد. نرخ تورم کانادا از ماه اوت در سطح یا زیر ۲ درصد بوده است. با این حال، کاناداییها همچنان انتظار دارند تورم در سال آینده به ۳ درصد برسد، درحالیکه قبل از همهگیری این رقم ۲.۴ درصد بود.
مترجم: علیرضا نجفلی