ازسرگیری مذاکرات برای احیای قراردادهای صادرات گاز با کشورهای همسایه

حسین بیدارمغز؛ مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی گاز ایران – ایران با داشتن بیش از 17درصد از ذخائر گاز طبیعی جهان که آن را در رده دومین دارنده این ثروت الهی قرارداده است طی سال گذشته تلاش نموده تا متناسب با حجم ذخائر موجود و با استفاده از ظرفیت­های زیرساختی موجود و گسترش ارتباطات تجاری در حوزه دیپلماسی انرژی، جایگاه ایران را در بازارهای جهانی گاز ارتقا دهد.

از آنجا که انرژی کالایی استراتژیک محسوب می گردد و با حسایت بالایی از حوادث و اتفاقات دنیای سیاسی تاثیر می پذیرد، وقوع تنش بین اکراین و روسیه از یک سو و تحریم­های غرب علیه روسیه از سوی دیگر تهدیدها و فرصت­های جدیدی را در دنیای انرژی هم برای واردکنندگان و هم صادرکنندگان انرژی ایجاد نموده است که در این میان وزارت نفت سعی نموده با مدیریت تهدیدها نه تنها از آنها فرصت­هایی برای خود ایجاد نماید بلکه با برنامه­ریزی صحیح در راستای حداکثر بهره­ برداری از موقعیت­ها پیش آمده گام بردارد.

 در این زمینه مجموعه وزارت نفت با ارائه سناریوهای متنوع به شرکت­ها و دولت­های ذی نفع تلاش نموده  از موقعیت جغرافیایی کشور و زیرساخت­های موجود برای تقویت جایگاه ایران در تجارت جهانی گاز به بهترین نحوه ممکن بهر­ه برداری نماید.

تلاش برای کاهش سهم داخل در مصرف گاز طبیعی (بر مبنای روش­های بهینه سازی و افزایش بهره­وری، کاهش گازهای مشعل و جمع آوری و تزریق آن در خطوط لوله) و نتیجتاً افزایش تراز تولید و کاهش تراز مصرف از جمله فعالیت­های صورت گرفته بر مبنای استفاده از توان شرکت­های داخلی و در چارچوب اشتغال آفرینی و تولید دانش بنیان بوده که توانسته است با تقویت توان صادراتی کشور به ویژه فراهم نمودن گاز مازاد کافی نه تنها فرصت­های صادراتی جدیدی را برای مجموعه وزارت نفت فراهم آورد بلکه به ثبات و تداوم و پایداری قراردادهای جاری نیز کمک شایانی نموده است.

ایجاد تنوع در اشکال قراردادهای صادرات و تجارت گاز طبیعی از جمله پیشرفت­هایی بوده که دنیای تجارت گاز بر مبنای پیشرفت فنآوری­های تولید و انتقال گاز با آن رو برو بوده است. در این راستا و با توجه به لزوم به روزرسانی روشهای مذاکره و عقد قرارداد با شرکت­های بین المللی وزارت نفت تلاش نموده تا با بازنگری در نحوه مذاکره با مشتریان خود راه­هایی جدید در شکل قراردادی، زمان و حجم و سایر الزامات تجاری-قراردادی را به منظور افزایش توان تجارت گاز طبیعی و کسب سهم بیشتری از بازار در دستور کار خود قرار دهد.

در کنار بازارهای مستعد و متقاضی گاز طبیعی در کنار مرزهای کشور (که با کمترین هزینه ممکن بازارهای بزرگی را در اختیار صنعت گاز کشور قرار داده)، وجود شبکه گسترده و پیچیده­ای از خطوط انتقال گاز در سرتاسر ایران که در نقاط مختلف به شبکه گازی کشورهای همسایه متصل است این فرصت را برای دولت ایجاد نموده تا با افزایش حجم صادرات گاز کشور و استفاده از سایر اشکال تجارت گاز طبیعی از جمله سواپ و تهاتر سهم کشور را در تجارت جهانی گاز افزایش دهد.

بر همین مبنا طی سالیان گذشته مذاکراتی با کشورهای همسایه صورت گرفته و حتی در مواردی به عقد پیش قرارداد و قرارداد خرید و فروش گاز نیز منتهی گردیده بود و لیکن به دلائلی منجر به صادرات گاز نگردید. اکنون با هدف احیا این فرصت­های تجاری مذاکرات مجدد در دستور کار سازمانهای مربوطه قرار گرفته و با جدیت دنبال می گردد.