ایران و آفریقا؛ فرصت‌های اقتصادی در مسیر توسعه مشترک
به گزارش روابط عمومی قرارگاه ملی مبارزه با مفاسد اقتصادی، قاره آفریقا با جمعیت ۱.۴ میلیارد نفری و ارزش اقتصادی ۴۰۰ میلیارد دلاری، بازاری گسترده برای کالاها و خدمات ایرانی به‌شمار می‌آید. در سال ۱۴۰۳، تجارت ایران با آفریقا به حدود ۹۵۵ میلیون دلار رسید. اما این رقم تنها ۰.۱ درصد از کل تجارت این قاره را شامل می‌شود؛ یعنی ظرفیت‌های فراوانی برای توسعه وجود دارد.
محصولات صادراتی ایران بیشتر شامل مواد پتروشیمی، قیر، اوره و مصالح ساختمانی است، در حالی که ظرفیت صادرات غذا، دارو و تجهیزات صنعتی نیز وجود دارد. روح‌الله لطیفی، سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت، بر لزوم شناخت دقیق بازارهای آفریقا و ارتقای زیرساخت‌های تجاری تأکید می‌کند.
در سومین اجلاس همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا که در اردیبهشت ۱۴۰۴ برگزار شد، بیش از ۷۰۰ تاجر از ۳۸ کشور حضور داشتند. سازمان توسعه تجارت هدف‌گذاری کرده مبادلات را به بیش از ۱۰ میلیارد دلار افزایش دهد و با راه‌اندازی خطوط حمل‌ونقل دریایی و هوایی، و تخصیص خطوط اعتباری، تجارت را تسهیل کند.
سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مشترک معدنی، کشاورزی و پتروپالایشگاهی، از جمله فرصت‌های پیش‌رو است. همچنین بحث تهاتر کالا، راهکاری برای عبور از محدودیت‌های بانکی به‌شمار می‌آید.
با این حال، چالش‌هایی مانند مشکلات بانکی، زیرساخت حمل‌ونقل و عدم شناخت بازار مانع توسعه سریع روابط می‌شود. در عین حال، تجربه کشورهای موفقی مانند ترکیه نشان می‌دهد که با حمایت‌های دولتی و برنامه‌ریزی هدفمند، این موانع قابل رفع هستند.
آینده روابط ایران و آفریقا امیدوارکننده است؛ توسعه همکاری در زمینه‌های انرژی، کشاورزی، گردشگری و فناوری می‌تواند علاوه بر تقویت روابط اقتصادی، به کاهش تأثیر تحریم‌ها نیز کمک کند. همچنین این همکاری‌ها فرصتی برای تثبیت موقعیت ژئوپولیتیکی ایران در رقابت با کشورهای چین، ترکیه و روسیه خواهد بود.
