دو تهدید تولید صنعتی جهان
تولید صنعتی در جهان با دو تهدید روبه‌روست. بررسی شاخص مدیران خرید صنعتی جهان در میانه تابستان نشان از کاسته شدن سرعت رشد تولیدات صنعتی در جهان دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که «رکود در سفارشات جدید» و «افت بیش از انتظار سفارشات صادراتی» در افت ۰.۸واحدی شاخص مدیران خرید صنعتی و رسیدن به کمترین رقم طی ۲۷ماه گذشته اثر گذاشته است.
بر اساس این گزارش، از میان شاخص‌های متنوع اقتصادی که از سوی کشورها و سازمان های بین المللی انتشار می‌یابد، شاخص PMI که به «شامخ» نام‌گذاری شده، یکی از مهمترین شاخص های اقتصادی است که مورد پذیرش اکثر کشورهای توسعه‌یافته قرار دارد.
در حال حاضر، شامخ برای حدود ۲۹هزار بنگاه بخش خصوصی در بیش از ۴۰کشور دنیا محاسبه و منتشر می‌شود. این شاخص بینشی آنی و تصویری سریع از شرایط اقتصاد کلان به‌ویژه وضعیت رونق و رکود در بخش‌های صنعت و خدمات ارائه می‌دهد.
تصویر رونق و رکود در کسب و کارهای جهان
داده‌ها در شامخ بر اساس مستندات واقعی کسب و کارها جمع آوری می شود. معیار سنجش این شاخص عددی بین صفر تا ۱۰۰ است. عدد ۵۰ نشان دهنده عدم تغییر وضعیت نسبت به ماه قبل، بالای ۵۰، نشانه بهبود وضعیت نسبت به ماه قبل و زیر ۵۰ به معنای بدتر شدن وضعیت نسبت به ماه قبل است. مقدار تولید محصولات، میزان سفارشات، سرعت تحویل سفارش، موجودی مواد اولیه و میزان استخدام و بکارگیری نیروی انسانی، پنج شاخص اصلی در محاسبه شامخ است.
داده‌های آماری در میانه تابستان نشان می‌دهد، اقتصادهای هند، استرالیا و تایلند وضعیت مناسب‌تری را نسبت به سایر کشورها داشته اند و شاخص مدیران خرید در این کشورها در رقمی بالاتر از ۵۰ واحد قرار گرفته است. بر اساس گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران به نقل از داده‌های بین‌المللی در میانه تابستان، افت تولید صنعتی در کشورهایی چون لهستان و تایوان و میانمار، همچنین برخی از اقتصادهای مهم جهان از جمله چین، انگلیس، ایتالیا، کانادا و آلمان گزارش شده است.
چالش جنگ و بحران انرژی
جهان که در دو سال گذشته با چالش قرنطینه‌های سختگیرانه برای مهار کرونا و اثر آن بر تولید و تجارت دست به گریبان بود، این بار با تبعات اقتصادی جنگ اوکراین و بحران تامین انرژی به‌خصوص در منطقه یورو، مواجه است. همین موضوع کاهش فعالیت تولیدی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا را به‌دنبال داشته است؛ به‌گونه‌ای که شاخص مدیران خرید بخش صنعت در کشورهای این منطقه از جمله آلمان، یونان، اتریش، ایتالیا، جمهوری چک در رقمی کمتر از سطح ۵۰واحد قرار گرفته است. در عین حال، این شاخص نشان می‌دهد که شاخص مدیران خرید بخش صنعت در همسایه غربی ایران یعنی ترکیه نیز از سومین ماه سال ۲۰۲۲ در رقمی کمتر از سطح ۵۰ واحد قرار گرفته است.
مطابق نمودار گزارش، شاخص مدیران خرید صنعت ایران نیز نشان می‌دهد که چراغ تولید در میانه تابستان خاموش شده است. شاخص مدیران خرید بخش صنعت که در تیرماه به عدد ۵۳.۹۳ رسیده بود، در مرداد ماه با افت ۵.۴۸واحدی، ۴۸.۴۵واحد ثبت شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که به دلیل افت تولید و سفارشات جدید به‌ویژه در صنایع شیمیایی، فلزی و کانی غیرفلزی و کاهش شدید موجودی مواد اولیه در اکثر صنایع به‌خصوص صنایع نساجی، کانی غیرفلزی و فرآورده‌های نفت و گاز، شامخ کل صنعت ایران افت داشته است.
