سریال صف‌های کیلومتری و معطلی کامیون‌های ترانزیتی در گمرک
به گزارش روابط عمومی قرارگاه ملی مبارزه با مفاسد اقتصادی ؛ حمل و نقل جادهای، یک موضوع مهم در زمینه اقتصاد و مدیریت کشور است که به عنوان یک عامل کلیدی تاثیر مستقیمی بر توسعه اقتصادی دارد. وجود مشکل در این حوزه می‌تواند به موقعیت‌های جهانی بازار محصولات یک کشور صدمه وارد کند. متاسفانه در سال‌های اخیر ترافیک طولانی ناوگان‌های ترانزیتی به‌عنوان یک معضل اصلی در این زمینه مطرح شده است که حمل و نقل کشور را در پایانه‌های مرزی و گمرکی با مشکل مواجه کرده است که می‌تواند باعث انحراف ترانزیت از ایران شود.
حمل و نقل، عامل کلیدی توسعه اقتصادی
حمل و نقل جادهای، یک موضوع مهم در زمینه اقتصاد و مدیریت کشور است که به عنوان یک عامل کلیدی، تاثیر مستقیمی بر توسعه اقتصادی دارد. چنانچه یک کشور بتواند زیرساخت‌های این عامل مهم را بهتر از سایر رقبا فراهم کند، می‌تواند در زمینه جذب ترانزیت موفق‌تر عمل کند. وجود چالش در این حوزه می‌تواند به موقعیت‌های جهانی بازار محصولات یک کشور صدمه وارد کند. مشکلات در این زمینه علاوه بر آثار اقتصادی، آثار سیاسی، اجتماعی و امنیتی را نیز به دنبال خود دارد.
گمرک، دروازه صادرات و واردات کشور
گمرک به عنوان دروازه ورود و خروج کالا، نقش قابل توجهی در تسهیل تجارت کشور دارد، لذا هرگونه روان‌سازی و ایجاد نظم، سرعت و دقت در این سازمان، مستقیما به بهبود اقتصادی منجر خواهد شد. براساس تعریف کلاسیک، گمرک یک مرجع مقتدر و سازمانی دولتی است که مسئول جمع‌آوری تعرفه‌ها و کنترل جریان کالاها از جمله حیوانات، وسایل حمل و نقل، وسایل شخصی و وسایل خطرناک به داخل و خارج یک کشور یا حوزه گمرکی می‌باشد.
صف‌های کیلومتری کامیون‌ها، چالش حل نشده گمرک
متاسفانه در سال‌های اخیر ترافیک طولانی ناوگان‌های ترانزیتی به‌عنوان یک معضل اصلی در حوزه حمل و نقل کشور مطرح شده است، به طوری که پایانه‌های مرزی و گمرکی را با مشکل مواجه کرده است. به گفته کارشناسان این حوزه، ترانزیت کالا از اروپا به شرق آسیا 14 روز طول می‌کشد که 9 روز آن در پایانه‌های مرزی و گمرکی ایران سپری می‌شود! این مسئله می‌تواند ترانزیت کشور را از مسیر تجارت بین‌الملل خارج کند.
ناهماهنگی و عدم همکاری، علت اصلی این چالش
توجه به اینکه ۹۸.۵ درصد بار ترانزیتی کشور (برحسب تن) حداقل در ورود یا خروج از پایانه‌های مرزی زمینی تردد می‌کنند، تأخیرهای طولانی‌مدت، ناهماهنگی سازمان‌های مسئول (سازمان بنادر و دریانوردی؛ سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای و گمرک ایران)، تعدد سامانه‌ها و نبود تبادل اطلاعات را می‌توان از عوامل این معضل دانست که چالش‌هایی را از منظر اقتصادی، امنیتی، اجتماعی و سیاسی ایجاد کرده است.
معطلی رانندگان کامیون‌های ترانزیتی
شرایط نامناسب و معطلی چندین روزه در گمرگ، نارضایتی رانندگان ترانزیت را به همراه داشته است. رانندگان در تماس با شبکه خبری تحلیلی صنعت حمل و نقل عنوان کردند: انتظار و معطلی رانندگان برای برای ورود و خروج از گمرک آستارا بسیار طولانی است و زمان زیادی بین ثبت نوبت و فراخوان به گمرک صرف می‌شود. آنان تاکید کردند: حدود 9 روز زمان می برد تا نوبت رانندگان در گمرک آستارا فرا برسد. به گفته آنان، همه این‌ها در حالی است که رانندگان در این مدت نه به سرویس بهداشتی دسترسی دارند و نه به غذا خوری و با این شرایط باید در باران و خاک و باد و آفتاب معطل باشند.
معایبی که صف‌های کیلومتری کامیون‌ها به دنبال دارند
در همین راستا مهندس افضل‌زاده کارشناس حمل و نقل و امور گمرکی در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: مشکل اصلی ایران در بحث ترانزیت مربوط به توقف طولانی‌مدت ناوگان در مرزها است. حتی اگر بهترین زیرساخت‌های جادهای و ریلی را داشته باشیم، این میزان توقف در مرزها، مزیت زمان را از بین میبرد و فایده سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته را به حداقل می‌رساند. به عنوان مثال عبور یک تریلی از مرز بازرگان، ۶ روز زمان میبرد در حالی که طی کردن طولانی‌ترین مسیر ترانزیتی کشور یعنی مسیر چابهار-تبریز به ۳ الی ۴ روز زمان نیاز دارد. بنابراین کاهش توقف ناوگان پشت مرزها از موضوعات اولویت‌دار در بخش ترانزیت است.
تعدد سازمان‌های متولی، اختلاف شدید قیمت سوخت و قوانین دست و پاگیر
مهندس افضل‌زاده تعدد سازمان‌های متولی، اختلاف شدید قیمت سوخت و قوانین دست و پاگیر را مهمترین عوامل توقف طولانی مدت ناوگان پشت مرزها نام برد و افزود: اولین مشکل مربوط به تعداد زیاد سازمان‌های متولی در مرز است. به طوریکه هر کدام کار خود را انجام می‌دهند و با یکدیگر هماهنگ نیستند. سازمان راهداری، شرکت نفت، گمرک، سازمان استاندارد، قرنطینه، اداره گذرنامه و پلیس امنیت اقتصادی از جمله سازمان‌های حاضر در مرز هستند که هر کدام امضای طلایی داشته و قادر به متوقف کردن ناوگان هستند. این سازمان‌ها علاوه بر ناهماهنگی، در ارائه خدمات نیز ضعیف عمل می‌کنند. در نتیجه زمان توقف کامیون‌ها در مرز طولانی می‌شود.
این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: قوانین دست و پاگیر مشکل دیگری است که روند تردد از مرزها را کند کرده است. در حال حاضر خروج یک کامیون از مرز نیاز به ۵ امضا دارد. الزام به انتخاب مرز ورودی هنگام ثبت سفارش، امکان مدیریت ترافیک مرزها را از بین برده است. همچنین گاهی اوقات زمانی که صرف مقابله با قاچاق برخی اقلام کالایی می‌شود، بسیار بیشتر از خود آن کالای قاچاق شده به اقتصاد کشور ضربه می‌زند.
مهندس افضل‌زاده در نهایت تفاوت فاحش قیمت سوخت در دوسوی مرز را سومین عاملی دانست که روند تردد ناوگان را کند نموده است و افزود: شرکت نفت هر کامیون را ۵ دقیقه متوقف و باک آن را بازرسی می‌کند. با این حساب نمی‌توانیم به روند کنونی مرزهای مورد استفاده در امر ترانزیت خارجی ایران سرعت بدهیم و به اهداف ترسیم شده برای تجارت با همسایگان دست یابیم.
حال با این اوصاف باید انتظار داشت که مسئولان و دستگاه‌های مربوطه، به چه چاره‌ای برای حل این مسئله می‌اندیشند.
نویسنده: محمدجواد فرجی
لینک کوتاه:https://fesadsetiz.ir/y2fz
