ارزیابی تجارت ایران با اتحادیه اروپا در مقایسه کشورهای درحال توسعه همچون ترکیه و عربستان در هفت ماهه نخست سال 2022 نشان می‌دهد، ایران نتوانسته از فرصت های خود در جریان بحران اوکراین به خوبی استفاده کند.
در دوره زمانی مورد بررسی صادرات ایران به اتحادیه اروپا 34 درصد و واردات از آن 11 درصد رشد داشته است. این درحالی که منطقه اتحادیه اروپا یکی از بازارهای جذاب جهان برای تجارت محسوب می شود. اتحادیه اروپا از 27 اقتصاد تشکیل شده است. براساس مطالعه معاونت بررسی های اقتصادی اتاق تهران ، ارزش واردات کالایی این منطقه اقتصادی طی هفت ماهه نخست سال 2022 حدود 2 هزار و 341 میلیارد یورو بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 23 درصد افزایش داشته است. در همین مدت صادرات این اتحادیه نیز حدود 2 هزار و 408 میلیارد یورو اعلام شده که با رشد 24 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 2021 همراه بوده است.
به دنبال بروز بحران ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و افزایش بهای کالاهای اساسی به ویژه نفت و گاز طبیعی، اختلالاتی در زنجیره تامین جهانی از جمله درمنطقه اروپا از حیث تامین انرژی اتفاق افتاد. واردات گروه کالایی سوخت های معدنی و روان کننده های اتحادیه اروپا از خارج از این منطقه طی هفت ماهه 2022 حدود 457 میلیارد یورو بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل، 2.5 برابر شده که البته بخشی از این ناشی از افزایش قابل توجه بهای اقلام انرژی است.
برخی اقتصادهای در حال توسعه از این فرصت برای تقویت تجارت میان کشورهای خود با اتحادیه اروپا به خصوص در راستای افزایش صادرات کالایی استفاده کردند، متاسفانه عملکرد اقتصاد ایران در تجارت با اتحادیه اروپا به ویژه درحوزه صادرات کالایی، قابل توجه و معنادار نیست.
صادرات ایران با اتحادیه اروپا
براساس گزارش معاونت بررسی های اقتصادی اتاق تهران، خلاصه وضعیت تجارت کالایی ایران، ترکیه و عربستان با اتحادیه اروپا نشان می دهد. صادرات کالایی ترکیه و عربستان به اتحادیه اروپا در هفت ماهه نخست 2022 به ترتیب 90 برابر و 35 برابر رقم صادرات ایران به این اتحادیه در همین مدت برآورد شده است.
در این بازه زمانی صادرات به اتحادیه اروپا در مقایسه با مدت مشابه سال 2021 رشد 105 درصدی داشته است.
درضمن در این دوره تراز تجاری مثبت 205 میلیارد یورویی ترکیه و 5.3 میلیارد یورویی عربستان در مقابل تراز منفی 1.7 میلیارد یورویی ایران در تجارت با اتحادیه اروپا اعلام شده است.
واکاوی داده های موجود نشان می‌دهد، در هفت ماهه 2021 صادرات ترکیه به اتحادیه اروپا 43 میلیارد و 579 میلیون یورو و وارداتش 44 میلیارد و 990 میلیون یورو بوده است. روندی که نسبت به هفت ماهه نخست سال جاری میلادی رشد داشته است. در این بازه زمانی صادرات ترکیه به اتحادیه اروپا 57 میلیارد و 719 میلیون یورو بوده و واردات از این اتحادیه 55 میلیارد و 211 میلیون یورو است. بر اساس این داده ها صادرات ترکیه به اتحادیه اروپا 33 درصد و واردات به این اتحادیه 23 درصد رشد داشته است.
در این مقطع زمانی مبادلات تجاری عربستان با اتحادیه اروپا نیز رشد داشته است. در هفت ماهه نخست سال 2021 صادرات عربستان به ترکیه 10 میلیارد و 811 میلیون یورو و واردات آن به این اتحادیه 14 میلیارد و 702 میلیون یورو گزارش شده است. طبق داده های موجود واردات این کشور به اتحادیه اروپا در هفت ماهه نخست 2022 معادل 16 میلیارد و 894 میلیون است و صادرات آن معادل22 میلیارد و 183 میلیون یورو است. براساس این داده ها صادرات عربستان به اتحادیه اروپا 105 درصد رشد و واردات از این اتحادیه 15 درصد رشد داشته است.
در این مقطع اگرچه تجارت ایران با اتحادیه اروپا نیز رشد داشته اما چندان چشمگیر نیست. صادرات ایران در هفت ماهه نخست سال 2021 معادل 447 میلیون یورو گزارش شده؛ این رقم در هفت ماهه سال جاری میلادی 640 میلیون یورو است. درمقابل واردات از این اتحادیه در این بازه زمانی 2 میلیاردو 356 میلیون یورو برآورد شده است. در هفت ماهه نخست سال میلادی گذشته واردات ایران از اتحادیه اروپا 2 میلیاردو 115 میلیون دلار اعلام شده است.
بدین ترتیب در مدت مورد بررسی صادرات ایران به اتحادیه 34 درصد و واردات از آن 11 درصد رشد داشته است.
