فروپاشی اقتصاد سودان پس از جنگ

از زمان شروع درگیری‌های داخلی در سودان بین نیروهای مسلح این کشور تحت فرماندهی ژنرال عبدالفتاح البرهان با شبه نظامیان معروف به پشتیبانی سریع تحت فرماندهی ژنرال محمد حمدان دقلو در پانزدهم آوریل گذشته (۲۶ فروردین ۱۴۰۲|) بیش از یک هزار و ۸۰۰ نفر کشته و اقتصاد این کشور نابود شده است.

روزنامه فرانسوی لوموند در یادداشتی با عنوان «اقتصاد سودان پس از دو ماه جنگ وارد مرحله فروپاشی شده است»، نوشت: ساختمان‌ها، کارخانه‌ها و انبارهای خارطوم، پایتخت سودان به انبوهی از آهن مذاب و ذغال تبدیل شده است. منطقه صنعتی اصلی بحری در شمال خارطوم به میدان جنگ تبدیل شده است و صنایع کلیدی و مهم، بارها مورد بمباران هوایی و غارت قرار گرفته‌اند.

 مونا میرغننی، مدیر منابع انسانی مجموعه اقتصادی حجار که در سال ۱۹۰۴ تأسیس شد و در همه جای سودان در بخش‌های کشاورزی، انرژی و فناوری فعالیت می‌کند، در گفت‌وگو با لوموند می‌گوید: مقر ما  هم در منطقه بحری خارطوم غارت شد. به انبارهای ما هجوم بردند و وسایل نقلیه ما را نیز سرقت کردند، اما باز هم شانس آوردیم.

معلق شدن فعالیت‌های اقتنصادی و سرمایه‌گذاری‌

در منطقه صنعتی بحری، دود از تاسیسات مجاور شرکت کوکاکولا و همچنین شرکت سامیل فودز، شریک گروه فرانسوی Nutriset به هوابرخاسته است، شرکتی که هزاران تن خمیر بادام زمینی برای مبارزه با سوء تغذیه نوزادان تولید می‌کرد و انبارهای شرکت Sayga، ‌بزرگترین آسیاب آرد سودان هم در جریان درگیری‌ها بمباران شده است.

به نوشته لوموند، شرکت حجار در ۲۹ مه (۸ خرداد ۱۴۰۲) اعلام کرد همه فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خود را تعلیق کرده است، همان طور که ده‌ها شرکت پیشرو در اقتصاد سودان درهای خود را بستند که منجر به از بین رفتن ده‌ها هزار شغل در سراسر این کشور شده است.

بخش خصوصی و ادارات دولتی در سودان نیز دیگر دستمزد کارمندان خود را پرداخت نمی‌کنند و پس از غارت شدن بانک‌ها و آسیب‌دیدگی شبکه‌های برق و ارتباطات، معاملات مالی متوقف شده است.

نظامی شدن همه بخش‌های اقتصادی

 سودان، سومین کشور بزرگ آفریقا، بر سر یک دوراهی بزرگ قرار دارد، زیرا منابع طبیعی مهمی که ستون فقرات اقتصاد آن را تشکیل می‌دهند (مانند طلا، صمغ عربی، کنجد، دام و نفت) اکنون در معرض جنگی پیچیده قرار گرفته است، به گونه‌ای که صادرات این کشور به حالت تعلیق درآمده و تردد هوایی متوقف شده است.

جاده‌های اصلی سودان نیز برای حمل و نقل کالا صعب العبور شده است. زیرساخت‌های بندری پورت سودان که نزدیک به 80 درصد تجارت ملی از آن انجام می‌شود، با وجود اینکه از درگیری‌ها در امان مانده اما فعالیت آن فلج شده است.

حسن بشیر، استاد اقتصاد دانشگاه النیلین سودان می‌گوید: امروز، بیش از هر زمان دیگری، ما بهای تمرکز شدید اقتصاد در پایتخت و عدم توسعه مناطق پیرامونی  را می‌پردازیم، با زیان‌هایی که تاکنون بیش از ۳.۴ میلیارد دلار برآورد شده است.

باوجود فروپاشی اقتصاد سودان، ارتش و نیروهای پشتیبانی سریع همچنان کارفرمایان اصلی کشور سودان هستند، زیرا دارایی‌های مالی بزرگی در همه بخش‌ها از استخراج طلا و منابع نفتی گرفته تا کشاورزی، ساخت و ساز و ارتباطات را در تسلط خود دارند که آنها را قادر می‌سازد تا حقوق هزاران نفر از نیروهای نظامی خود را بپردازند.

 

سالم العبید هم یک پژوهشگر مستقل سودانی است که نظامی شدن همه بخش‌های اقتصادی سودان را تهدیدی برای طولانی شدن درگیری‌ها می‌داند.

 آمریکا هم در اول ژوئن(۱۱ خرداد ۱۴۰۲) تحریم‌هایی را علیه چهار شرکت وابسته به ژنرال حمیدتی و عبدالفتاح البرهان در بخش معدن و صنایع دفاعی و تجارت عمومی اعمال کرد، اما به گفته حافظ اسماعیل، کارشناس اقتصادی این تحریم‌ها هم فقط در میان مدت تاثیرگذار است.

این کارشناس می‌گوید: ارتش دو طرف درگیر در سودان در حال حاضر به ذخایر خود متکی هستند که آن هم تا فردا روزی تمام می‌شود، اما بیشتر سودانی‌ها نسبت به تاثیرگذار بودن تحریم‌ها هم تردید دارند، زیرا تحریم‌ها نشان داده که یک سلاح جادویی نیست همان طور که تحریم‌های ۲۰ ساله علیه نظام عمر البشیر نتوانست به اهداف خود دست یابد و راه‌هایی برای دور زدن آنها وجود دارد و در واقع آمریکا در عمل اقدامی برای حل مشکل سودان انجام نمی‌دهد.

ظهور یک اقتصاد غارتگر در سودان

به نوشته العربی الجدید، مجدی الجزولی، یک پژوهشگر در مرکز ریت والی در آلمان می‌گوید: اگر درگیری‌ها ادامه یابد، شاهد ظهور یک اقتصاد غارتگر منابع با تصرف معادن طلا، غارتگری‌ها و سرقت دام خواهیم بود، همان چیزی که امروز در سودان جنوبی وجود دارد.

وی افزود: به نظر می‌رسد که دو ارتش رقیب به پیروزی فوری خود امید دارند، اما با تداوم درگیری‌ها این ژنرال‌ها در میانه محاسبات  نظامی، شاهرگ‌های جنگ را که همان اقتصاد است، نادیده گرفتند و کسی که پیروز شود بر انبوهی از ویرانه‌ها حکومت خواهد کرد و این کشور برای بهبودی از جنگ به سال‌ها زمان نیاز دارند.

 

 

لینک کوتاه:            https://fesadsetiz.ir/exm9