پدیده زمین خواری در جنگل‌ها و منابع طبیعی به عنوان چالشی چندین و چند ساله شناخته می‌شود. فرصت طلبان و زمین خوارانی که با نابودی مراتع و جنگل‌های بکر کشور، به دنبال ساخت و ساز‌های غیر مجاز و تصرف غیرقانونی زمین‌های کشور بودند و همچنان هم هستند.
به عقیده کارشناسان این حوزه، یکی از عوامل رشد زمین خواری طی سال‌های اخیر در کشور، کمبود نیرو‌های جنگل بانی و حفاظت از محیط زیست بوده که راه را برای سواستفاده‌های از این دست هموار می‌کرده است. این در حالی است که برای رفع این مشکل، طی یک سال اخیر سامانه پنجره واحد مدیریت زمین به طور محدود آغاز به کار کرده و با استفاده از تصاویر ماهواره ای، باعث افزایش نظارت بر زمین‌های کشور شده است، به طوری که در یک سال اخیر ۸۴ پرونده تخلف به کمک سامانه پنجره واحد مدیریت زمین ثبت شد.
در همین راستا و با توجه به مطالب مطرح شده، گفتگویی با عباسعلی نوبخت؛ رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور داشته ایم که مشروح آن در ادامه تقدیم می‌شود.
به عنوان مدیر اجرایی سامانه پنجره واحد مدیریت زمین و رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، نقش این سامانه را در حفظ جنگل ها و اراضی ملی کشور چگونه ارزیابی می کنید؟
در ابتدا به عنوان یک جنگلبان از ایجاد پنجره واحد مدیریت زمین تشکر می‌کنم. یکی از مهمترین آسیب‌های موجود در کشور پدیده زمین‌خواری است که معمولا در قالب سواستفاده سودجویان و در اشکال مختلفی نظیر تخریب جنگل‌ها، تصرف غیرقانونی اراضی ملی و ساخت و ساز‌های غیرمجاز نمود پیدا می‌کند. در گذشته سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در کنار برخی دیگر از دستگاه‌های اجرایی با استفاده از ظرفیت جنگلبانان و بازدید دوره‌ای اراضی از این منابع ملی حفاظت می‌کردند. با این وجود و علی‌رغم وظیفه‌شناسی نیرو‌های خدوم که بعضا در راه انجام وظیفه خود ایثارگری‌های فراوانی هم داشته‌اند، مساحت وسیع این اراضی و کمبود نفرات و تجهیزات باعث شده امکان پوشش حداکثری این اراضی وجود نداشته باشد. با ایجاد پنجره واحد مدیریت زمین امکان استفاده از فناوری‌های نوین و ظرفیت‌هایی نظیر تصاویر ماهواره‌ای جهت کمک به جنگلبانان ایجاد شده است و به ویژه در مناطقی که آسیب‌پذیری بیشتری وجود دارند پایش مداوم اراضی اتفاق می‌افتد. طبیعتا جنگلبانان هم از این موضوع استقبال می‌کنند که با دریافت گزارش‌های مستمر به صورت هدفمند بازدید اراضی را انجام داده و با تخلفات برخورد قانونی صورت می‌پذیرد. از طرف دیگر سامانه ظرفیت‌های مناسبی ایجاد کرده تا مردم و سرمایه‌گذاران برای اراضی مستعد بهره‌برداری در قالب طرح‌های مختلف صنعتی، کشاورزی، گردشگری و منابع طبیعی بدون نیاز به مراجعه حضوری به دستگاه‌های متعدد در زمان کوتاه‌تری مجوز‌های مورد نیاز را دریافت نمایند که این موضوع هم قطعا کمک بزرگی به افزایش بهره‌وری تولید کشور با ملاحظه حفظ منابع ملی برای نسل‌های آینده خواهد بود.
با توجه به تعیین جنابعالی به عنوان مدیر اجرایی سامانه پنجره واحد مدیریت زمین توسط معاون اول رئیس‌جمهور، نقش و وظایف سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در اجرای این سامانه چیست؟
با توجه به ابعاد این سامانه که یک طرح ملی با حضور بیش از ۴۰ دستگاه اجرایی فعال در حوزه مدیریت اراضی کشور است، مدیریت اجرای سامانه اهمیت بالایی در تسری سامانه و اجرای آن در کل کشور دارد. مهمترین نیازمندی فعلی این طرح ایجاد یک ساختار اجرایی متخصص و کارآمد از بدنه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در سطح ملی و استان‌ها است که وظیفه هماهنگ‌سازی ادارات و رفع موانع اجرایی را برعهده دارد. علاوه بر آن تدوین ضوابط اجرایی مرتبط با این سامانه جهت سامان دادن به اجرای کار اهمیت بالایی دارد. البته در همین یکی دوسال از شروع اجرای طرح هم تلاش‌های ارزشمندی انجام شده که بنده به عنوان یک جنگلبان از همکارانم در سازمان فناوری اطلاعات ایران که زحمت ایجاد سامانه را کشیده‌اند و سایر سازمان‌ها و نهاد‌های حوزه اجرا و نظارت تشکر ویژه‌ای دارم و لازم است با تداوم و تقویت همکاری، اجرای سامانه در کل کشور را فراهم کنیم.
برنامه جنابعالی در اجرای سراسری این سامانه و مشاهده نتایج حاصل از اجرای آن در کشور چیست؟
در اولین گام، هفته گذشته با حضور کلیه مدیران ستادی و نهاد‌های مسئول جلسه ویژه‌ای جهت مدیریت کار برگزار کردیم و تقسیم کار مناسبی برای تسریع در ایجاد ساختار اجرای کار داشتیم. بنظر ضروری‌ترین گام در مقطع فعلی ایجاد یک ساختار اجرایی مناسب هست که امور مرتبط با سامانه را مدیریت نمایند. انشالله ظرف دو ماه آینده با ایجاد این ساختار و تدوین ضوابط مرتبط با اجرا، مقدمات اجرایی کار را خواهیم داشت به نحوی که تا انتهای سال جاری سامانه در کل کشور بهره‌برداری شده و از ابتدای سال آینده مردم از نتایج این سامانه در مقیاس ملی و استانی بهره‌مند شوند.
در حال حاضر سازمان منابع طبیعی و سایر سازمان ها از این سامانه چه بهره برداری هایی انجام می دهند؟
پایش اراضی با تصاویر ماهواره‌ای یکی از مهمترین استفاده‌های سازمان هست که از این سامانه صورت می‌پذیرد. در همین یکسال گذشته که سامانه اجرای محدودی داشته، حدود ۸۴ پرونده تخلف با مساحت بیش از یک میلیون متر مربع داشته‌ایم که منبع شناسایی آن‌ها همین سامانه پایش و تصاویر ماهواره‌ای بوده است و توسط یگان حفاظت ما هم مورد بازدید و تایید تخلف قرار گرفته است. بخشی از این پرونده‌ها به توقف تصرف اراضی ملی و بخش دیگر به پیگیری‌های قضایی منجر شده است. از طرف دیگر پاسخگویی این سازمان به استعلامات الکترونیکی که تفکیک کننده مالکیت اشخاص از اراضی ملی است به صورت الکترونیکی و بدون نیاز به حضور متقاضی انجام می‌شود که این مهم به واسطه برقراری ارتباط با سامانه پنجره واحد فراهم شده و به دنبال تسری آن به کلیه مراجع استعلام‌کننده در کل کشور هستیم. همچنین امکان تخصیص اراضی مستعد برای اجرای طرح‌های کشاورزی و غیرکشاورزی از طریق سامانه فراهم می‌باشد. در ادامه هم سایر خدمات حوزه زمین سازمان مثل احاله مدیریت اراضی منابع طبیعی برای طرح‌های مفیدی نظیر زراعت چوب، کشت گیاهان دارویی و ایجاد جنگل‌های دست کاشت در برنامه ارائه از طریق پنجره واحد مدیریت زمین قرار دارد.
لینک کوتاه: https://fesadsetiz.ir/h4et
